نرم نرمک می رسد اینک بهار...
1402/12/28
تجهیزات و ماشینآلات برخی از واحدهای صنعتی مستقر در مجموعه شهرکهای صنعتی درحالحاضر فرسوده و مستهلک است و برای ادامه تولید به نوسازی یا تعویض نیاز دارد.
هرچند از سال گذشته برای نوسازی صنایع تسهیلات در نظر گرفته شده است اما صنعتگران به دلیل نرخ بالای سود این تسهیلات حاضر به دریافت آن نشدهاند. اکنون مسئولان از پیشنهاد سود ترجیحی برای تسهیلات نوسازی صنایع خبر میدهند که هنوز در دولت مطرح و تصویب نشده است.
بر اساس برنامه ششم توسعه، ۲۰ هزار واحد کوچک از نظر تجهیزات، فناوری، نیروی انسانی، آموزش و... نوسازی خواهد شد که این رقم حدود ۲۵ درصد واحدهای صنایع کوچک را دربرمیگیرد. در زمینه صنایع متوسط و بزرگ نیز به دلیل آنکه بخشی از این واحدها تازهساخت است و نوسازی آنها هزینهبر خواهد بود، هدفگذاری ۱۵درصدی در برنامه ششم توسعه برای نوسازی آنها در نظر گرفته شده است.
پیش از این، صادق نجفی، مدیرعامل سازمان صنایع کوچک و شهرکهای صنعتی ایران از راهاندازی دوباره ۲۰۱ واحد صنعتی در کشور در ۳ ماه گذشته خبر داده بود که با ادامه همین روند در پایان سال حدود کمتر از ۱۰۰۰ واحد صنعتی کوچک و متوسط نوسازی و بازسازی خواهد شد. این امر رسیدن به هدف ۲۰ هزار واحدی را دشوار خواهد کرد.
به گفته کارشناسان، حدود ۸۸ هزار واحد صنعتی و تولیدی در کشور وجود دارد که ۴۸ درصد آنها به طور کامل فعال نیست و قرار است وزارت صنعت، معدن و تجارت به زودی تعداد دقیق این واحدها را اعلام کند. تعطیلی برخی از این واحدهای صنعتی به دلیل فرسودگی ماشینآلات و خط تولید است.
هرچند درحالحاضر آمار دقیقی از میزان فرسودگی و استهلاک ماشینآلات مورد استفاده در شهرکهای صنعتی وجود ندارد اما بدونشک نوسازی ماشینآلات بر بالا بردن بهرهوری و کاهش هزینههای تولید تاثیرگذار است.
از طرفی، تعداد زیاد واحدهای تولیدی و صنعتی کوچک و اهمیت فعالیت آنها در تولید و اشتغال این ضرورت را ایجاد میکند که برای نوسازی و بهروزرسانی تجهیزات و ماشینآلات مورد استفادهشان اقدام شود.
ماشینآلات و دستگاههایی که صنعتگران در واحدهای صنعتی استفاده میکنند، ممکن است ابتدا به صورت دستدوم وارد شده باشد که اکنون مستهلک شده یا فناوری جدیدی وارد بازار شده است. همچنین بعد از گذشت ۳ تا ۵ سال دستگاههای به کار رفته در خط تولید باید برای بهروزرسانی تولید محصول تغییر یابد.
بنابراین، با وجود کمبود نقدینگی بخش تولید، باید برای نوسازی تجهیزات و ماشینآلات مورد استفاده در محدوده شهرکهای صنعتی از طریق تسهیلات بانکی به تولیدکنندگان کمک مالی کرد.
بانکهای ملی، صادرات و صنعت و معدن برای نوسازی واحدهای صنعتی از ۱۰۰ میلیون تومان تا ۴ میلیارد تومان در یک سال گذشته تسهیلات پرداختهاند که این رقم به نسبت اعتبارات در نظر گرفته شده برای بانکها در هر استان متفاوت است.
تولیدکنندگان متقاضی این تسهیلات باید ضمانتهای مورد نیاز را داشته و بدهی بانکی نداشته باشند.
خودداری صنعتگران از دریافت وام
اجرای طرح نوسازی و بازسازی ۲۰ هزار واحد صنعتی کوچک و متوسط در استانها با تعیین سهمیه مشخص در سال گذشته هدفگذاری شد و سهم استان تهران از این تعداد ۵ هزار واحد بوده است. به گفته شاهپور قنبری، مدیرعامل شرکت شهرکهای صنعتی استان تهران، تاکنون هیچ اقدامی در این زمینه نشده است.
قنبری در گفتوگو با «گسترش صنعت» اظهار کرد: نرخ سود تسهیلات توجیه اقتصادی ندارد و تولیدکنندگان از دریافت وام بانکی با بهره ۱۸ درصدی استقبال نمیکنند.
مدیرعامل شرکت شهرکهای صنعتی استان تهران با بیان اینکه سهم تهران در طرح نوسازی صنایع کوچک و متوسط در ۴ سال آینده در مجموع ۵ هزار واحد است، تصریح کرد: در سال ۹۷ برای نوسازی ۱۵۰۰ واحد صنعتی هدفگذاری و برنامههایی مشخص شده اما با وجود گذشت ۴ ماه از سال هنوز اقدام اجرایی نشده است.
قنبری ادامه داد: واحدهای صنعتی در تهران برای نوسازی و بازسازی شناسایی و ظرفیت نوسازی آنها نیز مشخص شده اما پیشبینی تسهیلات این طرح از محل طرح رونق تولید بوده که سود آن حدود ۱۸ درصد است.
این رقم برای صاحبان صنایع که قصد نوسازی خط تولید را دارند بیمیلی ایجاد کرده زیرا از نظر اقتصادی رقم سود این تسهیلات توجیه ندارد و برای تامین سرمایه در گردش یا نوسازی خطوط تولید مشوق مناسبی نیست.
کوچ از بازار پول به بورس
مدیرعامل شرکت شهرکهای صنعتی استان تهران تاکید کرد: برای اجرای طرح نوسازی و بازسازی صنایع کوچک و متوسط باید یارانهای دولتی به صنعتگران اختصاص یابد.
قنبری با بیان اینکه اکنون تامین مالی به بازار پول محدود نیست، گفت: روشهای مختلف تامین مالی نیز برای صنایع کوچک و متوسط وجود دارد؛ این فعالان اقتصادی باید از ظرفیتهای بازار سرمایه در تامین مالی صنایع کوچک و متوسط نیز بهره ببرند.
وی تاکید کرد: باید کوچی از بازار پول به سمت بازار سرمایه شود که نرخ سود آن کمتر و توجیه اقتصادی آن برای صنایع کوچک و متوسط بالاتر است.
تعرفه ترجیحی برای نوسازی
بر اساس اعلام وزارت صنعت، معدن و تجارت و بودجهبندی در سال ۱۳۹۷ معادل ۳ هزار و ۲۰۰ میلیارد تومان اعتبار برای تسهیلاتدهی نوسازی و بهسازی صنایع ایران در نظر گرفته شده است که از طریق پرداخت یارانه سود تسهیلات بانکی به صنعتگران کمک خواهد کرد.
افشار فتحالهی، مدیرکل دفتر طرحها و تامین مالی وزارت صنعت، معدن و تجارت درباره اجرای طرح نوسازی واحدهای صنعتی کوچک و متوسط در گفتوگو با «گسترش صنعت» اظهار کرد: این طرح تاکنون با منابع پیشبینی شده اجرایی نشده است. فتحالهی با تاکید بر اینکه این طرح آماده و برای تامین اعتبار ارائه شده است، گفت: تا زمانی که منابع مورد نیاز طرح با نرخ سود ترجیحی تامین اعتبار نشود، امکان اجرای آن وجود ندارد.
مدیرکل دفتر طرحها و تامین مالی وزارت صنعت، معدن و تجارت ادامه داد: سال گذشته نیز طرح نوسازی و بازسازی اجرا شد اما نرخ سود تسهیلات مناسب و ترجیحی نبود به همین دلیل صنعتگران از این طرح استقبال نکردند و بانکها نیز نسبت به این طرح تمایل نشان ندادند.
فتحالهی تصریح کرد: منابع تسهیلات نوسازی و بازسازی واحدهای صنعتی کوچک و متوسط باید مشخص باشد. همچنین، نرخ سود این تسهیلات باید ترجیحی بوده تا قابلیت اجرا داشته باشد.
مدیرکل دفتر طرحها و تامین مالی وزارت صنعت، معدن و تجارت با بیان اینکه سال گذشته تمام تسهیلات بانکی بر مبنای نرخ سود تعیینشده در شورای پول و اعتبار ملی پرداخت شده است، گفت: نرخ مصوب تسهیلات نوسازی نیز بر مبنای تصمیم این شورا ۱۸ درصد بود. این نرخ برای صنایع کوچک و متوسط گران است و باید دولت بخشی از این سود را تامین میکرد و بانک نیز نمیتواند از منابع خود نرخ سود را کاهش دهد.
فتحالهی با بیان اینکه اعتبار مربوط به کاهش نرخ سود تسهیلات بازسازی و نوسازی در بودجه امسال وزارت صنعت، معدن و تجارت تصویب شده است، تاکید کرد: برای اجرای طرح نوسازی و بازسازی صنایع کوچک و متوسط باید نرخ سود تسهیلات ترجیحی شود و دولت باید مابهالتفاوت نرخ سود ۱۸ درصد و نرخ سود ترجیحی را پرداخت کند. مدیرکل دفتر طرحها و تامین مالی وزارت صنعت، معدن و تجارت گفت: مصوبه مجلس شورای اسلامی برای کاهش نرخ سود تسهیلات نوسازی و بازسازی صنایع کوچک و متوسط دریافت شده اما هنوز اعتبار از سوی دولت تخصیص نیافته است.
فتحالهی ادامه داد: برای نرخ سود تسهیلات سرمایه در گردش صنایع ۱۲ درصد و برای سرمایه ثابت، بازسازی و نوسازی صنایع کوچک و متوسط نرخ ۱۰ درصد از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت پیشنهاد شده است اما در نهایت باید دولت تخصیص اعتبار را اعلام کند.
وی اضافه کرد: مدلی طراحی شده که در صورت کاهش نرخ سود تسهیلات، بانکها به پرداخت آن تشویق شده و صنعتگران نیز از اجرای طرح استقبال خواهند کرد.
سخن آخر
از سال ۹۶ تا نیمه نخست تیر ۹۷ میزان پرداخت مستقیم بانکها به واحدهای صنعتی ۱۲۶۸ مورد با اعتبار ۲ هزار و ۳۷۰ میلیارد تومان است. میزان پرداخت تسهیلات بانکی به واحدهای صنعتی از طریق سامانه بهینیاب در این مدت۱۵۰مورد با اعتبار ۲۱۷ میلیارد تومان است. این آمار نشان میدهد که صنعتگران برای برخورداری از وامهای بانکی رغبت چندانی ندارند.